Μαζί και πάλι!!!

Το Σεπτέμβρη τελικά δεν έγινε συνάντηση, διότι έλειπαν μέλη μας. Συναντηθήκαμε στις 6 Οκτωβρίου.

Το Logicomics άρεσε στα περισσότερα μέλη με γενική παραδοχή ότι είναι μάλλον βιβλίο για άτομα που αγαπούν τα κόμικς.  

Το "Μουσείο αθωότητας" κατέκτησε τους πάντες και μονοπώλησε τη συζήτηση. (ακολουθούν εισηγήσεις μελών μας για τα δυο βιβλία)

***

Επόμενη συνάντηση της λέσχης ορίστηκε η 3η Νοεμβρίου και το βιβλίο που επιλέχτηκε διά ψήφου είναι το "Χαμένη στη μετάφραση" της Nicole Mones (εκδόσεις: Μελάνι).

*************************************************

Εισηγήσεις μελών 

 «ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ» του Ορχάν Παμούκ (γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1952), μετάφραση Στέλλα Βρετού, Εκδόσεις Ωκεανίδα.

Πολύ καλό βιβλίο, πολυσέλιδο, σιωπές και λέξεις μέσα σ’ ένα μικρόκοσμο αντικειμένων, γεύσεις γλυκές αγάπης, έρωτα και πικρές από απουσίες, εμφαντικό στην πολιτιστική ταυτότητα, στις αξίες ζωής, θαυμάσια περιγραφικότητα στην ανατομία χαρακτήρων των ηρώων που πάνω τους στηρίζεται η πλοκή της μυθιστορίας. Αναπαράσταση μιας ολόκληρης εποχής σχεδόν μισού αιώνα... όμως ας μου επιτραπεί ένα σεργιάνι στο ξεφύλλισμα του βιβλίου και κάτι λίγα από τα πολλά που εισέπραξα, όπως η εκτίμησή μου σε κάποια πράγματα που τα θεωρούσα δεδομένα και έχουν χαθεί.

***

Ο τιμημένος με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, Τούρκος συγγραφέας Ορχάν Παμούκ με το «Μουσείο της αθωότητας» μας έπιασε από το χέρι, μας κοίταξε στα μάτια και μεις ανταποκρινόμενοι μέσα στα δικά του υγρά μάτια από τη γλυκιά γεύση ενός έρωτα που παίζει με την αθωότητα και παιδικότητα των ηρώων του καθώς και του πάθους πικρής αμφισβήτησης και απώλειάς του, ταξιδεύουμε ακολουθώντας τον βήμα βήμα στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης και των μαχαλάδων της, περίεργοι και διψασμένοι να ακούσουμε, να δούμε, να αγγίξουμε και να χωθούμε βαθιά μέσα στη μαγεία ενός μικρόκοσμου ανθρώπων, αντικειμένων, οικημάτων μισού αιώνα σχεδόν, (από το 1950 μέχρι το 2000) σε μια πολιτεία που αλλάζει μέρα τη μέρα, ώρα την ώρα, όπως εμείς. Στο βιβλίο επίσης βρίσκουμε ίχνη ζωής περασμένων δεκαετιών του τόπου μας.
  Ευφυής ο δημιουργός μάς συγκινεί με αντικείμενα ευτελούς αξίας, που παίρνουν διαστάσεις κειμηλίων άξια να φυλαχτούν σε μουσείο, μιας και αντιπροσωπεύουν περασμένες ζωές ανθρώπων που αγαπήθηκαν βαθιά και τα ίχνη τους παραμένουν ζωντανά, αφού η φωνή, οι ανάσες, οι συνήθειές, οι λαχτάρες, οι σκέψεις, τα συναισθήματα και τα πάθη τους είναι χαραγμένα πάνω σ’ αυτά τα ταπεινά αντικείμενα, αυτών των ταπεινών ζωών.
  Ήπιαμε τσάι μαζί με τους πλούσιους στους τσαϊχανέδες του Βοσπόρου, συνεχίσαμε τρώγοντας στα καλά εστιατόρια στα Θεραπιά στο Μπουγιουκντερέ και στο Μπεμπέκ. Μπήκαμε στο ξενοδοχείο του Χίλτον στο Ταξίμ καθώς και σ’ άλλα στην πλατεία Ντολμαμπαχτσέ, επισκεφτήκαμε στο Γαλατασεράϊ και στο Μπαλουκ παζάρ την ψαραγορά, όπου ήπιαμε μπύρα και σαν λαϊκοί άνθρωποι φάγαμε όρθιοι, κατεβήκαμε από πλατεία Ταξίμ προς Τούνελ κοντά στο Γαλατά Σεράϊ, κόψαμε αριστερά για τους μαχαλάδες και πήραμε την οδό Τσουκούρτζουμα, αλλά αν μπερδευτήκαμε δεν πειράζει κατεβαίνοντας διασχίζουμε την οδό Σιρά Σελβιρέλ ευθεία κάτω στην οδό Κουμπαρατζή για το Τοπχανέ, υποβαθμισμένες αυτές οι περιοχές και πάλι φτάνουμε στα Τσουκούρτζουμα. Έχουμε διασχίσει πολλές φορές το Βόσπορο με το καραβάκι κοιτάζοντας τα παραμελημένα αρχοντόσπιτα, τα γνωστά «Γυαλιά» και όλα αυτά γιατί ο πλούσιος ήρωας της ιστορίας μας είναι τρελά ερωτευμένος, αν και αρραβωνιασμένος με μια κοπελιά της τάξης του, με τη φτωχή 18χρονη εξαδέλφη του που μένει στη φτωχογειτονιά της συνοικίας Τσουκούρτζουμα.
 Ο ήρωάς μας ο Κεμάλ, ηλικιωμένος πλέον θέλει να ξαναζήσει τα χρόνια, τις ώρες, τι στιγμές ενός παράφορου και ανεκπλήρωτου έρωτα που έζησε με την νεαρή εξαδέλφη του Φισούν και γι’ αυτό μετά το θάνατό της, μας διηγείται λεπτομερειακά τον μεγάλο και τρελό έρωτά του δείχνοντάς μας μικρά και ασήμαντα πράγματα που εκείνη χρησιμοποίησε, φόρεσε, άγγιξε, ακόμα ακόμα και τις γόπες των τσιγάρων που κάπνισε και γίνονται πράγματι μοναδικά για τη μουσειακή τους έκθεση από τα ίχνη του κραγιόν της. Και έτσι όλα αυτά τα αντικείμενα των γλυκών ερωτικών του αναμνήσεων του χώρου και του χρόνου τα τοποθετεί στο «μουσείο της αθωότητας.
 Η γνώμη του είναι ότι σε κάθε φυσιολογική σχέση πρέπει να βιώνεται το παιχνίδι της επιθυμίας και της απόλαυσης (σελ.56).
 Μας μιλάει για την πρώτη της φορά στον έρωτα μαζί του, λέγοντάς μας: την είχα πλησιάσει όσο γινόταν πιο πολύ, ένιωθα σαν να ήταν δικός μου πόνος, το σώμα της να τρέμει λεπτό κι εύθραυστο, φανταστείτε ηλιοτρόπια να τρέμουν στο ανεπαίσθητο αεράκι.
 Ακούστε την ψυχή του όταν περίμενε την αγαπημένη του Φισούν που τόσο λαχταρούσε και κείνη δεν ερχόταν: τριγυρίζοντας στα δωμάτια, κοιτάζοντας από το παράθυρο και καμιά φορά στημένος ακίνητος σε μια γωνιά, άκουγα τον πόνο μέσα μου να σπάει σαν κύμα. (σελ. 230).
 Ο πόνος τού σακάτευε τα σπλάχνα, είχε την αίσθηση ότι κάποιος είχε χώσει μέσα του ένα κατσαβίδι ή ένα καυτό σίδερο και του ξερίζωνε τα σωθικά.
  Κοιταζόταν στον καθρέφτη του μπάνιου, όταν ένα τραγούδι, που ‘λεγε, «ο έρωτας, ο έρωτας φταιει για όλα στον κόσμο, τον έκανε να ζήσει μια από τις πιο συγκλονιστικές, ψυχολογικά φορτισμένες στιγμές της ζωής του και κατάλαβε ότι ο κόσμος, τα αντικείμενα, αποτελούν μια ενότητα. Να νιώθεις με τη δύναμη του έρωτα την ενότητα, αυτό ήταν το νόημα της ζωής που ζούσανε. (σελ.373).
  Τώρα όσον αφορά το χρόνο: τα ρολόγια και τα ημερολόγια δεν υπάρχουν για να μας θυμίζουν το χρόνο που έχουμε ξεχάσει, αλλά τις σχέσεις μας με τους άλλους (σελ.439).
  Το παρελθόν κρύβεται σαν ψυχή μέσα στα πράγματα (σελ.736).
  Πραγματικά μουσεία είναι τα μέρη όπου ο χρόνος μετατρέπεται σε χώρο (σελ.772).
  Ο έρωτας είναι παρατήρηση, είναι στοργή (σελ.790).
  Τέλος, ο Προυστ γράφει ότι όταν πέθανε η θεία του, πούλησαν τα έπιπλά της σε’ ένα μπορντέλο κι ότι κάθε φορά που έβλεπε στο μπορντέλο την πολυθρόνα, το τραπέζι της θείας του, διαισθανόταν ότι τα έπιπλα έκλαιγαν.
  Όταν το πλήθος των κυριακάτικων επισκεπτών επισκέπτεται τα μουσεία, Ορχάν μπέη, τα εκθέματα κλαίνε.

  
Σημείωση:Το μουσείο υποστηρίζεται από το πρακτορείο πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης 2010 στα Cukurcuma της Κωνσταντινούπολης. Εμείς μπορούμε να επισκεφτούμε το μουσείο, μια και έχουμε το εισιτήριο στη σελίδα 574!!!

 LOGICOMIX, των Απόστολου Δοξιάδη, και  Χρήστου Παπαδημητριου, εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ.

Δεν σας κρύβω ότι μεγάλωσα διαβάζοντας με λατρεία (και μέχρι κορεσμού)
Μπαγκς Μπάνυ, Έλμερ Φαντ, Τουϊτι κ.α.(σήμερα τα λένε Looney Tunes)καθώς και
κλασσικά εικονογραφημένα, με λίγα λόγια τα προπατορικά των Κόμικς, οπότε το
διάβασμά τους είναι απόλαυση και ψυχαγωγία για μένα.
   Πριν συνεχίσω, εκφράζω τον θαυμασμό μου για τους δημιουργούς του σεναρίου: Απόστολος Δοξιάδη και Χρήστος Παπαδημητρίου, και τις υπέροχες εικονογραφήσεις των Αλέκου Παπαδάτου και Anni Di Donna.
  Ένα παραμύθι με εικόνες, ένα παραμύθι με ήρωες σημερινούς, με ήρωες αθάνατους όπως ο Βρετανός φιλόσοφος-μαθηματικός, ειρηνιστής και νομπελίστας Μπέρτραντ Ράσελ (1872-1970), συνέλεξα τα εξής από τα αμέτρητα που κατά καιρούς είχε εκφράσει: Η αγάπη και η γνώση με ανέβαζαν στους ουρανούς, αλλά πάντα ο οίκτος με ξαναγύριζε στη γη. Κραυγές πόνου αντιλαλούσαν στην καρδιά μου παιδιών που πεινούσαν, θυμάτων που βασανίζονταν γέρων που αφήνονταν αβοήθητοι. λαχταρώ να ελαφρύνω τον πόνο, αλλά δεν μπορώ και έτσι, και γω υποφέρω. Διάβαζοντας  έμαθα τον Αυστριακό φιλόσοφο, μαθηματικό, μηχανικό, κ.α. Λ. Βιτγεντσταϊν (1889-1951), τον μεγάλο Γερμανό μαθηματικό  Δ. Χιλμπερτ(1862-1943), τον Αυστρο-αμερικανό μαθηματικό της λογικής (1906-1978)
Γκέντελ, τον Βρετανό μαθηματικό, κρυπτογράφο, καθηγητή λογικής, Άλαν Μάθισον Τούρινγκ, που θεωρείται πατέρας της επιστήμης των υπολογιστών, κ.α..
  Μέσα από τα σκίτσα και τους διαλόγους των ηρώων παρατήρησα τις απογοητεύσεις, τις ελπίδες, τα συναισθήματα, το μόχθο, τις πίκρες ταπεινών ανθρώπων εκφρασμένες από μεγάλους και αθάνατους...
  Στο κάτω κάτω το φχαριστήθηκα, δεν ήταν ανάγκη να ανοίξω μαθηματικές εγκυκλοπαίδειες για να δείξω πόσο καλά κατέχω αυτό, που ο συγγραφέας με υπομονή δασκάλου της πρώτης σε μαθαίνει την άλφα-βήτα των μαθηματικών με παραμυθένια πλοκή.
 

Ευγενία Μακαριάδη

***

Το Μουσείο της Αθωότητας  του Οχράν Παμούκ 

Από τα ωραιότερα βιβλία του Παμούκ που έχω διαβάσει μέχρι τώρα. Από τις πρώτες σελίδες σε προϊδεάζει  ότι σε '' κάθε φυσιολογική σχέση  πρέπει να παίζεται το παιχνίδι της επιθυμίας και της απόλαυσης''. Σε όλο το βιβλίο απολαμβάνουμε το πάθος, τον πόθο,την επιθυμία και την απόλαυση μιας μοναδικής αγάπης μέσα στα πλαίσια μιας ρομαντικής και όμορφης πόλης.
Μας μεταφέρει σε μια Κωνσταντινούπολη των μέσων του περασμένου αιώνα με νοσταλγία και γραφικότητα θα έλεγα αλλά και με ήθη και έθιμα που καθορίζουν και την ζωή των ηρώων.
Δίνει μια γροθιά σ' αυτά τα κατεστημένα που δημιουργούν κοινωνικές αδικίες και που εν ολίγοις μας θυμίζουν παλιές εποχές και κατεστημένα της δικής μας πατρίδας.
Ωστόσο κυρίαρχο θέμα είναι ο έρωτας  και παρ' όλο που επαναλαμβάνεται με διάφορες εξάρσεις σε όλη την διάρκεια του μεγάλου αυτού βιβλίου, δεν σε κουράζει και συνεχίζεις το διάβασμα χωρίς να γίνεται βαρετό! Αυτό είναι και το χάρισμα του συγγραφέα!
Στον επίλογο πάλι  ο ήρωάς μας ομολογεί ''θέλω να  ξέρουν όλοι ότι έζησα μια πολύ ευτυχισμένη ζωή.'' και αυτό γιατί βίωσε την αγάπη του έστω κι' αν 'έχασε πολλά από υλικά και κοινωνικά προνόμια που είχε.

LOGICOMIX   του  Απόστολου Δοξιάδη
 

Αυτό το βιβλίο βρέθηκε στην βιβλιοθήκη μου, από τα παιδιά μου!  Πρώτα πρώτα γιατί ο Δοξιάδης τους ήταν γνωστός από το προηγούμενο βιβλίο του ''Ο θείος Πέτρος και η θεωρία του Γκόλντμπαχ'' και ύστερα από περιέργεια για το κόμιξ . Βέβαια είναι και η πρόκληση της δημοσιότητας που πήρε το θέμα..
Εγώ δεν ενθουσιάστηκα γιατί δεν το θεωρώ λογοτεχνία. Ομως  έχει εξαιρετικά σχέδια και σε βάζει να μάθεις για τον Μπ. Ράσσελ και την "Εισαγωγή στην Φιλοσοφία των Μαθηματικών''.

Βιβίνα Βαλσαμάκη